KUBAD ABAD BÜYÜK SARAYIN DUVAR ÇİNİLERİ”
İBN-İ BİBİ, KUBAD ABAD HAKKINDA YAZARKEN BUNLARI SÖYLÜYOR: ‘ …DUVARLARININ GÜZELLİĞİ KISKANÇLIKTAN GÖKKUŞAĞININ RENGİNİ SOLDURAN, FİRUZE VE LACİVERT RENKLERDEKİ DÖŞEMELERİ …’ BÜYÜK SARAYIN DUVARLARINI SÜSLEYEN GÖZ KAMAŞTIRICI FİRUZE ( TURKUVAZ ) , LACİVERT ÇİNİLER ONUN TANIMINA ÇOK UYGUNDUR.
SELÇUKLU SANATINDA YALNIZCA SARAYLARDA KULLANILAN VE MİMARİYE RENK KATAN ZENGİN FİGÜRLÜ ÇİNİLERİN YARATICILARI, GÜÇLERİNİ SİMGELER DÜNYASIYLA BİRLEŞTİREREK SELÇUKLU RESİM SANATININ DİNAMİZMİNİ VE ESTETİĞİNİ OLUŞTURMUŞTUR
KUBAD ABAD SARAYI , DİLLERE DESTAN SEKİZ KÖŞELİ YILDIZ VE HAÇ BİÇİMLİ DUVAR ÇİNLERİYLE DONATILMIŞTIR. ANADOLU SELÇUKLU SANATI İNSAN TASVİRLERİ HAKKINDA BİLGİ VEREN BU ÇİNİLERİN ÇOĞUNLUĞUNDA AĞIRLIKLI OLARAK “TÜRK OTURUŞU” OLARAK ANILAN BAĞDAŞ KURUP OTURMUŞ SULTAN VE SARAYLILARIN TASVİRLERİNE YER VERİLMİŞTİR.
BAZILARINDA DA HASBAHÇE VE CENNET BAHÇESİNE AİT AV HAYVANLARI VE SULTANI SİMGELEYEN ÇİFT BAŞLI KARTALIN GÖĞSÜNDE “ES SULTAN” ,”EL MUAZZAM”,”ES SAADET” YAZILIDIR. SİTİLİZE BİTKİ MOTİFİ OLARAK SEMBOLİK ANLAMLAR TAŞIYAN HAYAT AĞACI, LOTUS ÇİÇEĞİ VE HAŞHAŞ GİBİ BİTKİLER YER ALMAKTADIR. KUBAD ABAD SARAYI ÇİNİLERİ’ NDE KULLANILAN TÜM MİNYATÜRLER SELÇUKLU SİMGELER DÜNYASINI YANSITAN İKONOGRAFİSİYLE BİRLİKTE SEMBOLLERLE YÜKLÜ BİR MASAL ATMOSFERİ OLUŞTURMAKTADIR. BAĞDAŞ KURAN FİGÜRLER:
“ KUBAD ABAD’IN İNSAN FİGÜRLÜ ÇİNİLERDE KONU BAKIMINDAN EN GENİŞ GRUP CEPHEDEN GÖRÜLEN VE ‘TÜRK OTURUŞU’ DİYE ÜN SALAN BİÇİMDE BAĞDAŞ KURARAK OTURAN SULTAN VE SARAY İLERİ GELENLERİN TASVİRLERİDİR…*( sf:132)
“.HER İKİ SARAY BİNASINDA DA BULUNAN ÇİNİLERDE İŞLENEN İNSAN FİGÜRLERİNİN CİNSİYETİNİ ANLAMAKTA ZORLUK ÇEKİYORUZ. UZUN SAÇLI VE SAKALSIZ OLABİLİYORLAR. ORTA ASYADA ‘DA DA YİĞİT TÜRK DELİKANLILARININ UZUN SAÇ BIRAKTIĞI BİLİNİYOR. UYGUR VE ABBASİ RESİMLERİNDE GÖRÜLEN BU UZUN SAÇ MODASI ,DAHA SONRA SELÇUKLULARDA ADA ORTEYA ÇIKMAKTA, ONLAR ARACILIĞIYLA BAŞKA ÜLKELERE DE YAYILMAKTADIR..” *(Sf:138)
“…BAĞDAŞ KURUP OTURAN FİGÜRLER, 9.YÜZYIL ABBASİ LÜSTERSERAMİKLERİNDE GÖRÜLDÜĞÜ ÜZERE, ELLERİNDE ÇOĞU KEZ NAR VE HAŞHAŞ MEYVESİ VEYA DALI GİBİ SİMGESEL BİTKİLER TUTAR. BUNLAR
SONSUZ YAŞAMI VE CENNETİ SİMGELEMEKTEDİR
“HER İKİ SARAY BİNASINDA BULUNAN BAĞDAŞ KURAN FİGÜRLER KOMPOZİSYON BAKIMINDAN BİRBİRİNE BENZER. ÇOĞU ÇİNİNİN TAM ORTASINDA YER ALIR. İKİ YANLARINDAN NAR VE HAŞHAŞ MEYVESİYLE ÇERÇEVELENİRLER… KİMİSİ YAN DURARAK OTURMUŞ, HEMEN HEPSİNDE BAŞLAR 3/4 CEPHEDEN İŞLENMİŞTİR. BU OVAL YÜZLÜ DOLGUN YANAKLI, İRİ BADEM GÖZLÜ UFAK AĞIZLI TİPLER, ANA ÇİZGİLERİYLE ORTA ASYA TÜRK TİPİNİ TEMSİL EDERLER…”
“BAĞDAŞ KURAN FİGÜRLER , SIR ALTI. KUBAD ABAD ,BÜYÜK SARAY. KARATAY”
“ELLERİNDE HAYVAN TAŞIYAN FİGÜRLER , AV PARTİLERİNİ TAMAMLAYAN EĞLENCE VE ZİYAFET İÇİN HAZIRLIK YAPAN HİZMETKARLAR OLSA GEREK.”
KEÇİ VE TAVŞAN TAŞIYAN FİGÜRLER *
“AYAKTA DURAN NAR TUTAN FİGÜR, SIR ALTI KUBAD ABAD
“ŞAHİN FİGÜRÜ DESENLİ YILDIZ ÇİNİ. SIR ALTI KUBAD ABAD ,BÜYÜK SARAY.KARATAY.
“HAYAT AĞACI’NIN İKİ YANINDA KARŞILIKLI SİMETRİK KUŞ DESENLİ YILDIZ
ÇİNİ .SIR ALTI KUBAD ABAD, BÜYÜK SARAY KARATAY
“ÇEŞİTLİ KUŞ TASVİRLERİ ,SIR ALTI KUBAD ABAD, BÜYÜK SARAY. KARATAY”
“BU CENNET ORTAMDA HER ÇEŞİT HAYVANIN DOLAŞMIŞ OLDUĞU KESİN. KUŞKUSUZ YALNIZ BUNLAR ŞİMDİYE KADAR GÖZDEN GEÇİRDİĞİMİZ KUŞLARDAN İBARET DEĞİLDİ. BU ORMANLARIN VE ÇEVRENİN SAHİPLERİ OLAN SAYISIZ DÖRT AYAKLILAR DA VARDI. GERÇEKTEN BURADA KENDİ DÜNYALARINDA YAŞIYOR HERHALDE HOPLAYA ZIPLAYA ETRAFTA KOŞUYORLARDI. BUGÜN ARTIK YOKLAR YALNIZ KUBAD ABAD ÇİNİLERİNDE BİZE BAKIYORLAR. NE MUTLU Kİ SELÇUKLU RESİM USTALARI ONLARI ZAMANINDA GERÇEK DÜNYALARINDAN ALIP SARAYIN MASAL DÜNYASINA SOKMUŞ. ONLARIN SAYESİNDE BÖLGENİN KURTLAR ,TİLKİLER, TAVŞANLAR, KEÇİLER, YABAN EŞEĞİ, YABANİ AT GİBİ SAKİNLERİNİ SEYREDİYORUZ. BU TOPLULUĞUN DIŞINDA FİGÜRLER DE VAR. BİRİ İNSANIN ONLARI AVLAMASINA YARDIMCI OLAN KÖPEK , DİĞERİ BU İŞİ KENDİ YAPAN ASLAN. “
“ASLAN FİGÜRÜ SIR ALTI KUBAD ABAD, .BÜYÜK SARAY..KARATAY
“ASLAN KRALIN GURURLU YALNIZLIĞINA KARŞI, AVCILARIN YARDIMCISI KÖPEK, YİNE HER LEVHADA BİR TANE YANİ TEK BAŞINA OLMAKLA BİRLİKTE ASLAN GİBİ ŞİŞİNEREK BİZE SEYİRCİYE DEĞİL, HABER VERMEK VEYA EMİR ALMAK İÇİN ARKAYA , SAHİBİNE BAKARKEN GÖRÜLÜR
“KÖPEK FİGÜRÜ. SIR ALTI KUBAD ABAD. KARATAY.” (Sf: 108)
“SAYISIZ YUMURTALARI NEDENİYLE BALIK BOLLUK, BEREKET SİMGESİDİR”
“SAYISIZ YUMURTALARI NEDENİYLE BALIK BOLLUK, BEREKET SİMGESİDİR”
“BALIK FİGÜRÜ SIR ALTI KUBAD ABAD. BÜYÜK SARAY. KARATAY
“ELLERİNDE BİRER BALIK TUTAN BAĞDAŞ KURAN FİGÜRLÜ YILDIZ ÇİNİ.SIR ALTI
KUBAD ABAD. KUBAD ABAD, BÜYÜK SARAY. KARATAY”
“SİREN (SİMURG, HARPİ ) BAŞI İNSAN , GÖVDESİ KUŞ OLARAK TASVİR EDİLEN BİR YARATIKTIR. OLAĞANÜSTÜ GÜÇLERİNİ BİZİ KORUMAK İÇİN KULLANIR. ORTA ASYA’DA “TUĞRUL” DA DENEN KAF DAĞINDA YAŞAYAN BU MASAL YARATIĞI, İSLAMİ DESTANLARDA ÇARESİZLERE YARDIMA KOŞAN MELEK OLARAK YER TUTMUŞTUR.”
SARAY. KARATAY.”
“SFENKSLER, OLAĞANÜSTÜ GÜÇLERİYLE SİRENLER GİBİ SARAYI DÜŞMANDAN, KÖTÜLÜK VE HASTALIKTAN KARUMAKTADIR…SFENKSİN GÖVDESİ ASLAN ,BAŞI İNSANDIR . ÜSTELİK KANATLARI DA VARDIR.“
“SFENKS FİGÜRLÜ YILDIZ ÇİNİ.LÜSTER. KUBAD ABAD, BÜYÜK SARAY.
KARATAY”
ÇİFT BAŞLI KARTAL SULTANI SİMGELEMEKTEDİR. GÖĞSÜNDE YAZAN ES SULTAN , EL MUAZZAM , ES SAADET ALAADDİN KEYKUBAD’ IN ÜNVANLARIDIR.
“GÖĞSÜNDE ‘ES SULTAN’ YAZILI ÇİFT BAŞLI KARTAL FİGÜRÜ, SIR ALTI TEKNİĞİNDE YILDIZ ÇİNİ. KUBAD ABAD BÜYÜK SARAY .KONYA , KARATAY MÜZESİ.”
“AT FİGÜRÜ. SIR ALTI. KUBAD ABAD.,BÜYÜK SARAY. KARATAY
